|
1. MYK'nın Personel Statüsü Nedir ve Atanma Şekli Nasıldır? 21. Avrupa Yeterlilik Çerçevesi (AYÇ) Ulusal Koordinasyon Noktası Olarak MYK’nın Görevleri Nelerdir? Sıkça Sorulan Sorular 1. MYK'nın personel statüsü nedir ve atanma şekli nasıldır? 5544 sayılı Kanunun 24. maddesi gereğince Kurum hizmetleri iş mevzuatı hükümlerine göre daimi işçi statüsünde istihdam edilen personel eliyle yürütülür. 2. Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi nedir? Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi; ulusal meslek standartlarının oluşturulduğu, mesleki ve teknik eğitim ve öğretim programlarının bu standartlara göre hazırlandığı, işgücünün mesleki yeterliliğinin akredite olmuş ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kuruluşlarca ölçme ve değerlendirme merkezlerinde yapılan teorik ve uygulamalı sınavlar sonucunda belgelendirildiği, alınan belgelerin ulusal ve uluslararası düzeyde kıyaslanabilirliğinin sağlandığı, hayat boyu öğrenmenin desteklendiği, formel (örgün) eğitim almadan mesleği öğrenen kişilere becerilerini belgelendirme imkanının verildiği ve iş dünyası temsilcilerinin sürece ilişkin tüm kararlara aktif olarak katıldığı, kalite güvencesinin sağlandığı, adil, şeffaf ve güvenilir bir sistemdir. 3. Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminin İş ve Eğitim Yaşamına Katkısı Nasıl Olacaktır? Türkiye’de mevcut eğitim sisteminin iş yaşamının isteklerine yeterince duyarlı olmaması, iş yaşamının ihtiyaçlarına beklenilen hızda ve çeşitlilikte cevap verememesi eğitimin etkinliğini azaltan en önemli unsurlardan birisidir. Türkiye’de verilen eğitimin kalite ve etkinlik açısından işgücü piyasasının ihtiyaçlarını karşılayamaması bu iki kesim arasında istikrarlı bir ilişkinin kurulamadığının göstergesidir. Eğitimin çıktılarının iş yaşamının girdilerini oluşturduğu hesaba katılırsa bu iki kesim arasında işbirliği ve uyumun sağlanmasının toplumun ekonomik ve sosyal gelişimi için ne denli önemli olduğu gerçeği ortaya çıkmaktadır. Ulusal Mesleki Yeterlilik Sisteminin kurulmasındaki temel amaç eğitim ve iş dünyası arasında işlevsel bir bağ kurmaktır. Bu sistem Türkiye’nin küresel ekonomide rekabet edebilmesi için ihtiyaç duyduğu nitelikli işgücünün yetiştirilmesini sağlayacaktır. İş dünyasının ihtiyaçları ve geleceğe dönük eğilimleri, hazırlanmasına katkı sağlayacağı ulusal meslek standartları yoluyla eğitim sistemine yansıyacaktır. Yine eğitim dünyası da, amaçlarından birisi olan nitekli iş gücünün yetiştirilmesini bu sistem sayesinde daha esnek bir şekilde gerçekleştirecektir. Bu sistemin en güçlü yönlerinden birisi, hayat boyu öğrenme anlayışını kabul etmesidir. Bu kapsamda herhangi bir eğitim almadan çalışarak beceri edinen kimselerin de sahip oldukları becerileri belgelendirmeleri, bireylere farklı meslekler veya sektörler arasında yatay ve dikey geçişleri sağlaması, bulunduğu sektörde ve icra ettiği meslekte ortaya çıkan yeni gelişmeleri esnek bir şekilde mesleğine yansıtabilmesi ve bunu belgelendirebilmesi gibi imkanlar bu sistem sayesinde mümkün olacaktır. 4. Mesleki Yeterlilik Kurumu’nun sistemdeki rolü nedir? Bu sistemde koordinasyon MYK tarafından sağlanmakta, MYK sistemde izleme, değerlendirme, görevlendirme ve yetkilendirme görevlerini üstlenmektedir. Kurumun faaliyet alanı eğitim ve istihdam kesimini birlikte ilgilendirdiğinden bütün karar süreçlerinde de ilgili sosyal tarafların katkılarının esas alındığı bir yaklaşım benimsenmiştir. Ulusal Mesleki Yeterlilik Sistemi’nin bileşenleri olan ulusal meslek standartları ve ulusal yeterlilikler; sektörlere ve mesleklere ilişkin yetkinliği ve temsil gücü olan ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kamu kurum/kuruluşları, işçi, işveren, meslek örgütleri ve sivil toplum örgütleri tarafından iş dünyasının ihtiyaçları ve geleceğe dönük eğilimleri ile eğitim dünyası ve diğer sosyal tarafların katkılarının esas alınması suretiyle hazırlanmaktadır. Ulusal meslek standartlarının hazırlanması, sınav ve belgelendirme sürecinde ölçme ve değerlendirmeyi sağlayacak ulusal yeterliliklerin hazırlanmasında temel girdi oluşturmaktadır. Sınav ve belgelendirme süreci de MYK’nın gözetimi ve denetimi altında gerçekleştirilmektedir. Belgelendirilmek istenilen yeterliliklerde TÜRKAK ya da Avrupa Akreditasyon Birliği ile çok taraflı tanıma anlaşması imzalamış akreditasyon kurumlarından TS EN ISO/IEC 17024 (Uygunluk Değerlendirmesi - Personel Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar İçin Genel Şartlar) standardına uygun oluşturulmuş sistem dâhilinde akredite edilmiş belgelendirme kuruluşları MYK tarafından yetkilendirilerek bu kuruluşların yaptığı sınavlarda başarılı olanlara MYK belgelerinin verilmesi sağlanmaktadır. 5. Hangi Meslekler 5544 Sayılı MYK Kanunu Kapsamında Yer Almaktadır? 6. Ulusal Meslek Standardı ne Demektir?
7. Ulusal Meslek Standartlarının yararları nelerdir? İşverenler İçin:
Bireyler İçin:
Eğitimciler İçin:
Meslek standartlarının orta ve uzun vadede genel etkileri ise işsizliğin azaltılması, istihdamın gelişmesi, verimlilik ve rekabet gücünün artmasıyla beraber, ülke ekonomisinin ve rekabet edebilirliğin güçlenmesi olarak ifade edilebilir. 8. Ulusal Meslek Standardı hazırlama süreci nasıl işler?
9. Sektör Komiteleri nedir? 10. Meslek standardı hazırlama konusunda işbirliği yapmak isteyen kurum ve kuruluşların izlemesi gereken yol nedir? İlgili kurum ve kuruluşlardan gelen işbirliği talepleri Kurumumuzca değerlendirilmektedir. İşbirliği yapmak isteyen kurum ve kuruluşların, işbirliği talebinin mahiyetini ve kendi kurum ve kuruluşlarını tanıtan resmi bir yazıyla Kurumumuza başvurmaları gerekmektedir. Kuruluşlardan standart formatta bilgi alınmasını ve değerlendirilmesini temin edebilmek için Meslek Standardı Hazırlama Başvuru Formu hazırlanmıştır. 11. Ulusal Yeterlilik nedir? MYK tarafından onaylanarak UYÇ’ye yerleştirilen bireyin değerlendirilmesinde kullanılan, bireyin sahip olması gereken bilgi, beceri ve yetkinlik ile ölçme ve değerlendirme kriterlerini içeren ayrıntılı dokümandır. 12. Ulusal Yeterliliklerin yararları nedir? Yeterlilikler öğrenme ve değerlendirme amaçlı kullanılarak yaygın ve sargın (informal) öğrenmenin tanınmasına imkân sağlar, kredilerin taşınabilirliği ve ilerlemeyi sağlar, esneklik ve çeşitliliği sağlayarak kariyer hareketliliğini kolaylaştırır. 13. Ulusal Yeterlilik hazırlama süreci nasıl işler? Ulusal yeterlilikler MYK tarafından belirlenen ulusal yeterlilik formatına uygun olarak
Hazırlanma süreci aşağıdaki şekilde gerçekleştirilir;
(Ulusal Yeterlilik taslağı geliştirmek isteyen kuruluşlar “Ulusal Yeterlilik Taslağı Hazırlama/Geliştirme Başvuru Formu” nu doldurarak başvuru da bulunabilirler. ) 14. Bir kişi birden fazla alan için yeterlilik belgesine sahip olabilir mi? 15. Hangi Mesleklerde MYK belgeleri verilecektir? 5544 sayılı MYK Kanunun 2. Maddesinde belirtildiği üzere tabiplik, diş hekimliği, hemşirelik, ebelik, eczacılık, veterinerlik, mühendislik ve mimarlık meslekleri ile en az lisans düzeyinde öğrenimi gerektiren ve mesleğe giriş şartları kanunla düzenlenmiş olan meslekler MYK Kanunu’nun kapsamı dışında kalmaktadır. Bunların haricindeki bütün mesleklere ilişkin yeterliliklerde MYK belgelerinin verilmesi zaman içinde söz konusu olacaktır. Ancak belgelendirme süreci iş piyasasının öncelikleri, ihtiyaç ve beklentileri doğrultusunda sınav ve belgelendirme kuruluşlarının yetkilendirdikleri mesleklerde belgelendirme yapılabilmekte olup bu mesleklerin sayısı sistemin yaygınlaşmasına paralel olarak artacaktır. 16. Sınav ve belgelendirme süreci nasıl işlemektedir? Sınav ve belgelendirme süreci, belirlenen ulusal yeterliliklerde akredite olmuş ve MYK tarafından yetkilendirilmiş kurum/kuruluşlarca yürütülmektedir. Belgelendirme için gerekli tüm işlemler MYK’nın gözetim ve denetimi altında, ilgili yeterlilikte yetkilendirilmiş belgelendirme kuruluşu tarafından yürütülmektedir. Yetkilendirilmiş kuruluşun yapacağı ölçme ve değerlendirme sonucunda belgelendirilmesi uygun olan kişilere MYK Yönetim Kurulu’nun onayı ile MYK Mesleki Yeterlilik Belgeleri verilmektedir. Mesleki Yeterlilik Belgesi almak için gereken şartlar ise her meslek için geliştirilen Ulusal Yeterliliklerle belirlenmektedir. Buna göre MYK Mesleki Yeterlilik Belgesi almak isteyen adaylar ilgili yeterlilikte yetkilendirilmiş personel belgelendirme kuruluşlarından birine başvururlar. Bu konuda yürütülen işlemlerin detayları MYK tarafından çıkarılan Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği ile belirlenmiştir. 17. Yetkilendirilmiş sınav ve belgelendirme kuruluşu olmak için gereken şartlar nelerdir? 5544 sayılı Mesleki Yeterlilik Kurumu Kanunu’na göre Kurum tarafından sınav ve belgelendirme konusunda yetkilendirilecek personel belgelendirme kuruluşlarının, Türk Akreditasyon Kurumu veya Avrupa Akreditasyon Birliği ile çok taraflı tanıma anlaşması imzalamış diğer akreditasyon kuruluşları tarafından ilgili yeterlilikte TS EN ISO/IEC 17024 (Uygunluk Değerlendirmesi - Personel Belgelendirmesi Yapan Kuruluşlar İçin Genel Şartlar) standardına uygun oluşturulmuş sistem dâhilinde akredite edilmiş olmaları gerekmektedir. Akreditasyon sınav ve belgelendirme sisteminin oluşturulması, dokümantasyonu, uygulanmaya başlanması ve ardından akreditasyon kuruluşu tarafından yerinde denetimleri içeren bir süreçtir. Bu konuda Türk Akreditasyon Kurumu’ndan (www.turkak.org.tr) detaylı bilgi edinilebilir.Yetkilendirmeye ilişkin diğer hususlar ise Mesleki Yeterlilik, Sınav ve Belgelendirme Yönetmeliği ile belirlenmiştir. (http://www.myk.gov.tr/page.php?page=sbd5) 18. Mesleki Yeterlilik Belgelerinin uluslararası düzeyde kıyaslanabilirliği nasıl sağlanacaktır? MYK'nın en önemli görevlerinden biri Türk işgücünün küresel düzeyde rekabet edebilecek nitelik ve hareketliliğe sahip olmasıdır. Bunun için söz konusu belgelerin akreditasyon sistemi ile kalite güvencesinin sağlanması ve uluslar arası düzeydeki yeterlilik çerçevelerine uyumlu bir yapıya sahip olması büyük önem taşımaktadır. MYK bu kapsamda Avrupa Yeterlilikler Çerçevesiyle uyumlu Ulusal Yeterlilik Çerçevesinin geliştirilmesini sağlamakta; belgelendirme süreçlerinin kalite güvencesi ise MYK tarafından işletilen kalite güvence önlemlerine ek olarak Türkak veya Avrupa Akreditasyon Birliği bünyesindeki çok taraflı tanıma anlaşmasına taraf olan akreditasyon kuruluşları aracılığıyla sağlamaktadır. 19. Eğitim ve öğretim kurumlarının akreditasyonu nedir?
20. Ulusal Europass Merkezi Olarak MYK’nın Görevleri Nelerdir? Europass, Avrupa Parlamentosunun ve Konseyin yeterlilikler için tek bir saydamlık çerçevesi konusundaki 15 Aralık 2004 tarihli 2241/2004/EC sayılı Kararı ile oluşturulmuştur. Kişilerin beceri ve yeterliliklerinin Avrupa’da (Avrupa Birliği, EFTA/EEA ve aday ülkeler) açıkça ve kolayca anlaşılmasında ve hareketliliği sağlamada önemli bir araçtır.
Europass belgeleri ve diğer hususlarda ayrıntılı bilgi www.europass.gov.tr adresinden edinilebilir. 21. Avrupa Yeterlilik Çerçevesi (AYÇ) Ulusal Koordinasyon Noktası Olarak MYK’nın Görevleri Nelerdir? AYÇ, Avrupa’daki farklı ülkeler ve sistemler arasında yeterliliklerin daha anlaşılır ve açık olmasını sağlamak için bir karşılaştırma aracı gibi çalışan ve ülkelerin yeterlilik sistemlerini birbirine bağlayan ortak referans çerçevedir. AYÇ tavsiye kararı Avrupa Parlamentosu ve Konseyi tarafından 23 Nisan 2008 tarihinde kabul edilmiştir. Avrupada her ülkenin Ulusal Yeterlilik Çerçevesini (UYÇ) oluşturması ve bu referans çerçeve ile ilişkilendirmesi hedeflenmektedir. Bu sayede farklı ülke ve sistemler arasında açık ve kıyaslanabilir mekanizma oluşturulacaktır. UYÇ ile bireylerin sahip oldukları öğrenme çıktılarının tanınması, biriktirilmesi ve taşınması sağlanacaktır. Türkiye’de Ulusal Yeterlilik Çerçevesinin hazırlanmasından ve AYÇ ile referanslandırılmasından MYK sorumludur. AYÇ ve UYÇ ile ilgili ayrıntılı bilgi MYK Web Sitesinden elde edilebilir. 22. İstihdam ve Mesleki Eğitim İlişkisinin Güçlendirilmesi Eylem Planı’nda MYK’nın Görevleri Nelerdir? Eğitim-istihdam ilişkisini güçlendirmek amacıyla Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının koordinasyonunda ve MYK’nın sekretaryasında başta MEB ve YÖK olmak üzere ilgili bakanlıklar, kurumlar ve işçi-işveren ve meslek kuruluşları ile birlikte “İstihdam ve Mesleki Eğitim İlişkisinin Güçlendirilmesi Eylem Planı” hazırlanmıştır. Söz konusu Eylem Planı Bakanlar Kurulunca uygun bulunarak 15 Temmuz 2010 tarihli ve 27642 Sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Eylem Planı dahilinde MYK’nın sorumlu kuruluş olduğu öncelik alanlarında Ulusal Yeterlilik Sisteminin oluşturulması, ulusal meslek standartlarının eğitim programlarına yansıtılması gibi temel hususlar yer almaktadır. Eylem Planında kurum ve kuruluşların görev ve sorumlulukları belirlenerek takvime bağlanmış olup İzleme ve Değerlendirme Kurulu ile uygulamalar ve gerçekleşmeler izlenmektedir. |
